Bądź konkretny i skupiaj się na dziecku. Ważne jest, aby nie chwalić nadmiernie dziecka ogólnymi stwierdzeniami, takimi jak „To jest wspaniałe!”, ponieważ jak tylko zauważy, że jesteśmy stronniczy i że będziemy podziwiać wszystko, co zrobi, nasze pochwały staną się bezsensowne. Powiedzenie dziecku „Naprawdę dobrze się spisałeś, musiałeś włożyć w to dużo wysiłku” – jest o wiele bardziej skuteczne. Najlepszym sposobem na pochwalenie dziecka jest opisanie czegoś, co dziecko osiągnęło lub wyrażenie zainteresowania tym osiągnięciem poprzez zadanie pytania. Powiedz: „Bardzo podoba mi się sposób, w jaki wymieszałeś kolory na obrazku” zamiast „To piękny obrazek”. Kontroluj oczekiwania wobec tego, co dziecko jest w stanie osiągnąć w różnym wieku. Nadmierne oczekiwania mogą łatwo doprowadzić do tego, że dziecko będzie miało poczucie, że cokolwiek zrobi, nigdy nie będzie wystarczająco dobre. Pomóż dziecku odkryć jego indywidualność. Poczucie wartości wynika z dobrego samopoczucia i zrozumienia, w czym jesteśmy dobrzy i co czyni nas wyjątkowymi. Daj dziecku możliwość rozwijania zdolności i cech, które czynią go wyjątkowym. Rozwijaj wytrwałość dziecka wyzwaniami. Poczucie własnej wartości rodzi się także z walki
i pokonywania przeciwności. Zachęcaj dziecko do szukania własnych rozwiązań problemów. Zwiększy to jego pewność siebie, pomoże uświadomić, że może pokonać wyzwania bez polegania na cudzej pomocy. Ciesz się z wyzwań i błędów. Dziecko buduje w sobie pewność siebie i wysoką samoocenę kiedy czuje, że stawianie czoła wyzwaniom i popełnianie błędów jest normalne i ważne, ponieważ to z nich nauczy się najwięcej. Kiedy dziecko napotyka trudności, należy zacząć od okazania mu empatii np. „Wygląda na to, że bardzo się starałeś rozwiązać to zadanie domowe z matematyki. Matematyka może być czasem trudna.” Następnie warto pomóc dziecku znaleźć strategie, które sprawią, że zadanie stanie się mniej trudne. Spróbuj zapytać: „Czy jesteś zadowolony z rezultatu?”, „Co mógłbyś zrobić lepiej następnym razem?”. Chwal wysiłek, wytrwałość i postęp. Kiedy skupiasz się na jego wysiłku, a nie na osiągnięciach budujesz w dziecku wewnętrzną motywację i pomagasz dostrzec, że czasami zadania wymagają czasu i wysiłku. u Chwal opisowo. Zamiast mówić: „To jest piękne”, zadaj pytanie: „Jak zrobiłeś tę część?”, albo opisz to, co widzisz: „Postać na Twoim rysunku wygląda tak realistycznie”. Chwal konkretne działania. Dzięki temu dziecko uświadomi sobie, że jego zachowanie jest czymś, co samo wybiera, a nie jest związane z jego cechami osobowości. Zamiast mówić „Zachowałeś się bardzo dobrze, kiedy była tu babcia”, można powiedzieć: „Bardzo mi się podobało, że pomogłeś babci wejść i zejść z krzesła”. Wybieraj pochwały i bądź szczery. Unikaj chwalenia dziecka, jeśli zrobi coś, co powinno zrobić. Akcentuj to, co pozytywne, redukuj to co negatywne. Upewnij się, że pozytywne komunikaty przeważają nad negatywnymi. Skup się na wyjątkowości dziecka, a nie na jego słabościach. Zamiast mówić: „Źle to zrobiłeś”. Powiedz: „Widzę, że zrobiłeś to w tę sposób. Jest też inny sposób, który możesz użyć. Pokazać Ci?” Bądź przykładem. Dzieci zawsze naśladują rodziców, to jak myślą i jak działają. Jeśli masz tendencję do używania negatywnego języka: „Nie jestem w tym dobry” lub „To jest takie trudne”, spróbuj zastąpić je bardziej pozytywnymi stwierdzeniami. Na przykład: „Nie jestem w tym tak dobry, jakbym chciał, musze więcej ćwiczyć”, „Jeszcze tego nie opanowałem, wymaga to wiele wysiłku, ale wiem, że w końcu się opłaci”. Pozwalaj dziecku na wybór. Nic tak nie podnosi samooceny, jak możliwość podejmowania samodzielnych decyzji. Stosuj pozytywne przekierowania. Jako rodzice nie zawsze zdajemy sobie sprawę, jak wiele naszych interakcji z dziećmi przybiera formę negatywnych stwierdzeń. Psychologowie odkryli, że ograniczając użycie słowa „nie”
i innych negatywnych stwierdzeń oraz zastępując je bardziej pozytywnymi, można w znaczący sposób wpłynąć na zachowanie i motywację dziecka. Na pytanie „Czy mogę zjeść lody?” odpowiedz „Tak, możesz zjeść lody po obiedzie”. Ucz rozwiązywania problemów. Gdy dziecko przychodzi z problemem, rodzice często od razu proponują rozwiązanie. Postępując w ten sposób, nie doceniają jego zdolności do rozwiązywania własnych problemów i nie dają mu szansy na poszukiwanie tych rozwiązań.
Co zatem robić?
a) Zachęć je do wzięcia odpowiedzialności za swój problem, pytając: „Co Ty możesz z tym zrobić?” „Czy chcesz, żebym pomogła Ci podsunąć jakieś pomysły na początek?” Jeśli powie „Nie dziękuję” powiedz: „Dobrze, jeśli zmienisz zdanie, zawsze jestem tutaj, aby Cię wysłuchać”. Jeśli dziecko będzie chciało podpowiedzi, daj mu klika możliwych opcji rozwiązań. Po wyjaśnieniu każdego rozwiązania zachęć dziecko do jego oceny, pytając: „Jak by to było w Twoim przypadku?”. Kiedy dziecko wybierze rozwiązanie wystarczy powiedzieć: „Daj mi znać jak się to wszystko ułoży – powodzenia”.
b) Być może chciałbyś, aby Twoje dziecko poprawiło pewien aspekt zachowania i chcesz zaangażować je w znalezienie rozwiązania tego problemu. Określ dokładnie, na czym polega problem, nie obwiniając dziecka za zachowanie, a jednocześnie wyjaśnij, dlaczego to zachowanie Cię denerwuje. Zadawaj pytania, które pokazują, że jesteście w tym razem: „Co my moglibyśmy z tym zrobić?”. Porozmawiajcie o tym, co oboje moglibyście zrobić inaczej następnym razem, gdy sytuacja się podwórzy. Organizuj spotkania rodzinne. Regularne spotkania rodzinne są kluczem do budowania i utrzymywania silnej więzi z dziećmi oraz do budowania u nich poczucia własnej wartości i pewności siebie. Stanowią one doskonałe forum, na którym można porozmawiać o trudnościach i wyzwaniach, które stoją przed każdym członkiem rodziny.
Źródło: Mów, słuchaj i zrozum. Zadbaj o poczucie własnej wartości swojego dziecka.
