Stres jest reakcją naszego organizmu na trudności pojawiające się w życiu codziennym. Sytuacje te mogą wywołać w nas poczucie zagrożenia, lęk przed czymś lub kimś, brak pewności siebie oraz emocje takie jak: smutek, rozdrażnienie, złość przygnębienie, niepewność, napięcie. Aby pomóc nastolatkowi uporać się ze stresem, warto poznać jego przyczyny.
PRZKŁADOWE PRZYCZYNY POWSTAWANIA STRESU:
- brak wiary w swoje możliwości (np. na pewno nie dam rady, inni są lepsi)
- trudności w radzeniu sobie z emocjami (np. złość, agresja, smutek, wycofanie się z kontaktu)
- oczekiwanie porażki (np. wiem, że mi się nie uda, nie ma co się starać, i tak będzie klapa)
- stawianie sobie nierealistycznych celów (np. inni siedzą nad tym tydzień, a ja zrobię to w jeden dzień. Tylko taki sukces sprawi, że będę coś wart)
- stawianie sobie zbyt wysokich wymagań (np. nigdy nie jest dość dobrze, trzeba ciągle podnosić poprzeczkę)
- pomijanie powodów do zadowolenia (np. ciągle coś muszę, powinienem, małe sukcesy się nie liczą)
- złe samopoczucie (np. przeciążenie obowiązkami, choroba)
- zbyt mało czasu na relaks (pojawiające się poczucie winy, że się nie uczę lub nie pracuję - marnuję czas na nieważne sprawy)
SYMPTOMY PRZEDŁUŻAJĄCEGO SIĘ STRESU
- psychiczne: lęk, irytacja, złość, obniżony nastrój, negatywne myśli
- fizyczne: bóle głowy, żołądka, kołatanie serca, zaburzenia apetytu, snu, koncentracji, pocenie się
- zachowania: sięganie po alkohol i inne używki, spadek aktywności fizycznej, nadmierne oglądanie telewizji, przesiadywanie w Internecie, kompulsywne jedzenie
UDZIEL WSPARCIA ZESTRESOWANEMU DZIECKU
- Zachęć dziecko do podzielenia się kłopotem. Wybierz na rozmowę odpowiednie miejsce i czas - zadbaj
o poufność spotkania (nie odbieraj telefonów, e-maili itp.). Staraj się zrozumieć jego uczucia, pomóż mu je nazwać i poznać źródło jego trudności. Zastanów się, dlaczego tak się czuje.
- Porozmawiaj z dzieckiem na temat problemowej sytuacji.
- Powiedz dziecku, że każdy z nas mierzy się z trudnościami czy problemami. Z powodu stresu, trudności mogą wydawać nam się większe, niż są w rzeczywistości. To sprawia, że unikamy rozwiązania problemu uważając, że jest on ponad nasze siły. Z powodu stresu możemy również wpaść w pułapkę negatywnego myślenia o sobie (np. mnie się nic nie udaje, jestem gorszy od innych), co pozbawi nas wiary w możliwość zmiany sytuacji.
- Zapewnij o swoim wsparciu i pomocy.
- Nie bagatelizuj doświadczeń dziecka.
- Wspólnie opracujcie plan pokonania trudności/rozwiązania problemu.
POLEPSZ STAN FIZYCZNY DZIECKA
Warto zadbać o dobrą kondycję fizyczną dziecka. Pełni ona ważną rolę w radzeniu sobie ze stresem. Zadbaj o:
- DOBRY SEN DZIECKA - zwróć uwagę, aby przed snem nie korzystało z komputera, telefonu, odbiornika telewizyjnego
- WSPÓLNĄ AKTYWNOŚĆ FIZYCZNĄ - na przykład krótka wycieczka rowerowa, wspólne bieganie, gra w piłkę
- ZDROWE ODŻYWIANIE - stres osłabia organizm, zdrowe odżywianie i wspólne jedzenie posiłków wzmacnia siły witalne
- CHWILE RELAKSU - robiąc dziecku nawet krótką przerwę na rzeczy, które sprawiają mu radość, możesz zapobiec nawarstwianiu się stresu
Źródło: materiały profilaktyczne opracowane dla PARPA I NPZ przez p. Janinę Węgrzecką-Giluń
